مژههای پرپشت و بلند و ابروهای خوش حالت نماد زیبایی محسوب میشود. ریزش مژه و ابرو مشکل شایعی است که افراد بسیاری با آن روبرو میشوند. ریزش مژه و ابرو دلایل مختلفی دارد که اکثر آنها تقریباً همواره موقتی است و با بهرهگیری از درمان مناسب میتوان ریزش مو را درمان کرد. از شایعترین علل ریزش مژه و ابرو میتوان به استرس، کندن مو، تغییرات متابولیسم، مصرف بعضی داروها، ابتلا به عارضههای گوناگون و ریزش طبیعی مو اشاره کرد.
در این بخش شایعترین علل ریزش مژه و ابرو را توضیح میدهیم.
- استرس: زمانی که استرسی بیشتر از حد نرمال را تحمل میکنید، متابولیسم و میزان کورتیزول در بدن تغییر میکند؛ این تغییرات بر عملکرد کلی بدن اثر میگذارد. نوسانات ناشی از استرس باعث ریزش موی مژهها و ابروها میشود.
- جنون کندن مو: تریکوتیلومانیا یا جنون کندن مو به اختلال کنترل تکانه اشاره دارد که فرد در اثر آن، موهای سر، ابرو یا مژه را میکند. اکثر بیماران مبتلا به این اختلال، موها را یک به یک از ریشه میکنند، هرچند برخی بیماران دستههای بزرگ مو را به یکباره میکنند. این اختلال معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی شروع میشود و به مرور زمان برطرف میشود، اگرچه برخی بیماران این رفتار را تا دوران بزرگسالی ادامه میدهند.
- اگزما: اگزما نوعی بیماری پوستی است که باعث ناراحتی، خارش و قرمزی مزمن پوست میشود. اگزما یک ناراحتی جدی پوستی است که برای درمان آن باید به متخصص پوست مراجعه کرد. چنانچه پلکها درگیر اگزما شود، اگر بیمار دائماً چشمها و ناحیه ابروها را بمالد و بخاراند تا شاید خارش برطرف شود، ریزش ابرو و مژه شروع خواهد شد. فقط متخصص پوست است که میتواند اگزما را با تجویز داروی مناسب درمان کند، بیماران باید پس از درمان کاملاً مراقب پوست باشند.
- کندن مو: کندن مو با موچین، بند و وکس گاهی اوقات موها را از ریشه جدا میکند، در نتیجه رویش مجدد مو بیشتر طول میکشد. حتی گاهی اوقات دو هفته زمان میبرد تا مو دوباره رشد کند. بنابراین ابروها را بیش از حد با موچین باریک نکنید. به خاطر داشته باشید که موها قبل از توقف رشد، فقط چند بار میتوانند دوباره رشد کنند، بنابراین اگر در اصلاح ابروها زیادهروی کنید، ممکن است در نهایت دیگر ابرویی برایتان نماند.
- مصرف بعضی داروها: ریزش ابرو و مژه از عوارض جانبی مصرف بعضی داروها است. بنابراین قبل از مصرف هر دارویی از پزشک معالجتان بخواهید که عوارض جانبی داروی تجویزشده را توضیح دهد.
- تغییرات متابولیک: کند شدن متابولیسم یکی از پیآمدهای افزایش سن است که عدم تعادلهای ناشی از آن میتواند منجر به ریزش مو شود. فولیکولها کمتر تحریک میشوند، بنابراین رشد مو آهسته میشود. در این حالت ریزش مژهها سریعتر از سرعت جایگزینی آنها میشود. برای مثال پرکاری و کم کاری تیروئید ریزش مژهها را در پی خواهد داشت.
- طاسی منطقهای: طاسی منطقهای نوعی اختلال سیستم ایمنی است که باعث ریزش مو میشود. سلولهای سیستم ایمنی با حمله کردن به فولیکولهای مو، موجب ریزش مو میشوند. طاسی منطقهای گاهی ریزش موهای کل بدن را در پی دارد و گاهی فقط باعث ریزش موهای یک منطقه، مانند ابرو، ریش، مژه یا سر میشود. درمان قطعی برای طاسی منطقهای وجود ندارد، اما میتوان ریزش مو را ترمیم کرد. استفاده از فراوردههای موضعی بهترین روش برای درمان طاسی منطقهای است، بنابراین برای اطلاع از بهترین درمان موضعی به پزشک مراجعه کنید.
- حساسیت به مواد شیمایی ریمل: اکثر ریملها حاوی موادی شیمیایی هستند که موجب ریزش مژه میشوند یا به حساسیت دامن میزنند. اگر مستعد آلرژی به مواد هوابردی مانند گرد و غبار هستید، بهتر است از ریمل استفاده نکنید. به علاوه مصرف بسیاری از ریملها ابتلا به درماتیت یا التهاب ملتحمه را در پی دارد. درماتیت تماسی واکنشی است که در اثر تماس مواد موجود در بعضی ریملها با پوست اطراف چشم بروز مییابد و با واکنش آلرژیک همراه است. التهاب ملتحمه زمانی رخ میدهد که مواد آلرژیزا از ریمل جدا شود و داخل چشم بریزد و موجب تحریک ناحیه دور چشم، مژه و ابرو شود. بنابراین اگر پوست حساسی دارید و یا مستعد ابتلا به آلرژیهای پوستی هستید، در استفاده از ریمل احتیاط کنید و بعد از آرایش با ریمل، حتماً صورت و دور چشم را با ملایمت و به طور کامل بشویید.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی عوارض جانبی متعددی دارد که یکی از آنها ریزش موهای سر، مژه و ابرو است. عوارض شیمی درمانی ممکن است کوتاه مدت یا درازمدت باشد. اگر بعد از شیمی درمانی دچار ریزش مو شدید، قبل از مصرف یا تغییر فراوردههای مراقبت از پوست و مو با پزشک مشورت کنید.
- ریزش طبیعی مژهها: موهای مژهها نیز مانند موهای سر به طور طبیعی میریزد و دوباره رشد میکند. عاملهای محیطی نیز یکی از علل ریزش مژهها است. سعی کنید چشمهایتان را نمالید و دستهای آلوده را به چشمهایتان نزنید تا با مشکل ریزش مژه مواجه نشوید.
- بالا رفتن سن: ریزش مو و کم پشت شدن موهای مردان و زنان بعد از گذر از چهل سالگی، به دلیل کاهش هورمون استروژن در زنان و تستوسترون در مردان شروع میشود.
درمان ریزش موی مژه و ابرو
در این بخش به معرفی روشهای درمان ریزش مژه و ابرو میپردازیم. متخصص بهترین روش درمان را بعد از تعیین علت ریزش مژه و ابرو توصیه میکند.
- ماینوکسیدیل (روگین): این داروی موضعی بدون نسخه و تعدیل کننده هورمون در گونههای مختلف برای مردان و زنان وجود دارد. چنانچه رشد مژه و ابرو به دلایل هورمونی متوقف شده باشد، ماینوکسیدیل ظرف چند ماه به ترمیم مو کمک خواهد کرد.
- کورتیکواستروئید به منظور کاهش التهاب و واکنش سیستم ایمنی، به صورت قرص، آمپول یا پماد برای درمان طاسی منطقهای، اگزما، درماتیت یا پسوریازیس (بیماری صدفک) تجویز میشود.
- مواد شیمیایی موضعی حساسیتزای تماسی: این مواد با برانگیختن واکنش آلرژیک باعث رشد موها میشوند. ایجاد راش یکی از عوارض استفاده از این مواد شیمیایی است.
- طب سوزنی با کاهش دادن حملات به پیاز فولیکول مو و تحریک گردش خون به درمان طاسی منطقهای کمک میکند.
- روغن کرچک یکی از درمانهای خانگی قدیمی برای ریزش مو است. روغن کرچک فولیکولهای مو را با اثر گذاشتن بر هورمونهای خاص تحریک میکند.
- آنترالین دارویی ضدالتهاب و از مشتقات طبیعی آنتراکوئینون است که معمولاً برای درمان پسوریازیس تجویز میشود. آنترالین غالباً برای درمان ریزش ابروی ناشی از فرایندهای التهابی توصیه میشود.
- مکملهای تغذیهای حاوی آنتی اکسیدان، اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ به جلوگیری از ریزش مو در زنان و احتمالاً مردان کمک میکنند.
- چنانچه اختلالات هورمونی علت ریزش مژه و ابرو باشد، متخصص غدد داروهایی مانند هورمون تحریک کننده تیروئید، استروژن یا تستوسترون را تجویز میکند.
کاشت مژه
کاشت مژه نوعی جراحی زیبایی است که در آن موهای لازم برای پیوند از بخشی از بدن خود بیمار، معمولاً پشت سر گرفته میشود و سپس در محل مناسب در پلکها قرار داده میشود تا مژهها پرپشت شود یا اگر تمام مژههای طبیعی بیمار ریخته است، جایگزینی طبیعی برای آنها شود. معمولاً ۷۰ ـ ۶۰ تار مو برای هر چشم در نظر گرفته میشود، این موها به دقت تمیز میشود و چربی از روی آنها پاک میشود، سپس با دقت و احتیاط در پلکها کاشته میشود. چون مژههای کاشته شده با سرعتی مانند موهای دیگر قسمتهای بدن رشد میکند، بیمار باید از آنها مراقبت کند.
مراحل کاشت مژه
مراحل کاشت مژه به شرح زیر است:
متخصص ناحیهای از پوست پشت سر را به بزرگی پنج در ده سانتیمتر به طور موضعی بیحس میکند. سپس باریکهای از پوست سر را برمیدارد و دو طرف زخم را به هم میدوزد و بخیه میزند. متخصص این باریکه را تکه تکه میکند و بافت مو را از آن جدا میکند. سپس جراح پیوندهای فولیکولی مجزای آماده شده را یک به یک با یک سوزن خمیده در پلک بالا قرار میدهد. کاشت مژه تقریباً دو تا سه ساعت طول میکشد. چشم بیمار تا چند روز بعد از عمل حساس است، البته این حساسیت به سرعت برطرف میشود و چشم به وضعیت عادی برمیگردد. برای رشد کامل مژههای جدید و مشاهده نتیجه نهایی باید شش ماه صبر کنید.
کاشت ابرو
قبل از تصمیمگیری درباره کاشت ابرو لازم است که جلسه مشاوره انجام شود تا متخصص وضعیت ناحیه ابروها را بررسی کند و بهترین نتیجهای را که میتوان از کاشت ابرو گرفت، تعیین کند. طراحی دقیق، هنرمندانه و موشکافانهی ابروها برای موفقیت عمل حیاتی است. کاشت ابرو بعد از این طراحی شروع میشود. فولیکولهای جدا شده از پوست سر یک به یک در ناحیه ابرو کاشته میشود. جراح هر تار مو را با دقت و در زاویه مناسب قرار میدهد تا نتیجه نهایی طبیعی به نظر برسد. پوست ابرو بعد از چند روز پوستهریزی و التیام به حالت عادی برمیگردد و فولیکولهای پیوندی در فاز استراحت قرار میگیرند. موهای ابرو ۱۲ ـ ۶ هفته بعد از عمل کاشت اندک اندک به صورت موهایی ته ریش مانند شروع به درآمدن میکند و به تدریج ظرف هفتههای آتی بلندتر و پرپشتتر میشود. نتیجه نهایی کاشت ابرو بعد از گذشت ۱۰ ـ ۸ ماه قابل مشاهده است. موهای پیوندی را باید به طور مرتب کوتاه کرد. کاشت ابرو امروزه بدون نیاز به تیغ و بخیه انجام میشود و جای زخم خطی را نیز در ناحیه اهدا باقی نمیگذارد، همچنین بهرهگیری از روش FUE دوران بهبود عمل را کوتاهتر و راحتتر کرده است. بسته به میزان پرپشتی دلخواه ابروها لازم است که یک یا دو عمل انجام شود. کاشت ابرو معمولاً چند ساعت طول میکشد.
دوران بهبود بعد از کاشت ابرو
دوران بهبود بعد از کاشت ابرو معمولاً ۱۰ ـ ۷ روز طول میکشد. پوسته روی زخم در این زمان جدا میشود و میریزد و پوست به وضعیت عادی برمیگردد. رفع کبودی و ورم چند روز طول میکشد، هرچند این عوارض به ندرت بعد از کاشت ابرو بروز مییابد. رشد موی کاشته شده در ابرو ۱۲ ـ ۶ هفته بعد از عمل شروع میشود.
پیشگیری از ریزش مژه و ابرو
- مژههایتان را پاک کنید: رشد مژهها به رعایت بهداشت بستگی دارد. آرایش و هر گونه کثیفی و گرد و غباری را که میتواند فولیکولهای مژگان را مسدود کند، پاک کنید. آرایش یکی از علل ریزش مژهها است و قابلیت مژهها را برای رشد مجدد کاهش میدهد. آرایش چشم را قبل از خواب با ملایمت و با استفاده از پدهای مخصوص پاک کنید.
- چشمهایتان را نمالید: از مالیدن چشمها و پلکها، به ویژه در فصل حساسیت خودداری کنید. این کار مژهها را سست میکند و باعث ریزش آنها میشود. به علاوه وقتی چشمها را میمالید، آرایش و گرد و غبار بیشتری را وارد چشم میکنید. اگر میخواهید پلکهایتان را ماساژ دهید، اشکالی ندارد، اما اول دستهایتان را بشویید و بعد پلکها را با ملایمت ماساژ دهید.
- تغذیه سالم داشته باشید: تغذیه سالم برای سلامت عمومی بدن و همچنین سلامت مو، مژه، ابرو و ناخن مهم است. غذاهای سرشار از پروتئین و ویتامین میل کنید. غذاهایی مانند ماهی، تخم مرغ، لوبیا، پروتئین سویا و ماست به رشد مژهها کمک میکند. برای مثال ماهی سالمون منبع غنی اسیدهای چرب امگا ۳ به شمار میرود که برای رشد مژه، ناخن و ابرو مفید است. بیوتین یا ویتامین ب کمپلکس نیز به حفظ سلامتی مژه، ابرو و مو کمک میکند. مصرف روزانهی فولیک اسید، مواد معدنی مانند سولفور و ویتامینهای A، B3 و E را افزایش دهید. این مواد در تخم مرغ، بوقلمون، هویج، کلم بروکلی، پیاز، هلو، فلفل و مخمر آبجو وجود دارند.